ULTRASON KLAVUZLUĞUNDA SKLEROTERAPİ
ULTRASON KLAVUZLUĞUNDA KÖPÜK SKLEROTERAPİ NEDİR?
Halk arasında köpük tedavisi ya da iğne tedavisi olarak bilinen tedavi yöntemidir. Genellikle lazer ya da Rf ablasyon tedavilerine ilave olarak yapılan tamamlayıcı bir tedavi işlemidir. Geniş çaplı ve hasarlı olan damarın tedavisinden sonra kendiliğinden geçmeyen varis pakelerinin tedavisi amacıyla uygulanır. Varis pakelerinin çapına göre tedavi seçimi yapılır ya köpük skleroterapi ya da sıvı skleroterapi yapılır. Orta ve büyük boy varislerde kullanılan köpük skleroterapide sklerozan ilaç hava ile karıştırılarak köpük haline getirilir ve damar içine verilir. Köpük kanla daha az karıştığından sıvı skleroterapiye göre daha etkilidir, ayrıca bacağa pozisyon vererek köpük istenen damara yönlendirilebilir ve ultrason ile görülebilir. Daha etkili olduğundan, köpük skleroterapisi ile çok geniş varisler bile başarıyla tedavi edilebilir. Skleroterapide işlem pratik ve ağrısızdır, ancak varislerin kaybolması biraz uzun sürer.
KÖPÜK SKLEROTERAPİNİN RİSKLERİ NELERDİR?
Köpük skleroterapi uzun yıllardır uygulanmasına ragmen bazı önemli riskleri mecvcuttur.Sonuçta içine verildiği damarı kimyasal hasara uğratarak yok eden kuvvetli bir ilacı damar içine veriyorsunuz. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli husus, verilen kimyasalın gitmesini istemediğimiz derin damarlara gitmediğinden emin olmaktır. Bunun için öncelikle lazer ablasyon ya da Rf ablasyon gibi ısı kullanan yötemler ile derin damarlara geçişte rol oynayacak damarların önceden kapatılması gerekmektedir.
Bazı durumlarda ciltten kabaran varisler ile derin damarlar arasından bir çok bağlantı olduğundan safen venlerinin ısı etkisiyle kapatılması tek başına yeterli olmamaktadır. Bu durumlarda verilen kimyasalın derin damarlara geçme riski tüm dünya da varis tedavisi yapan doktorların başını ağrıtan bir sorundu. Bu sorun için ben bir teknik geliştirdik ve tekniğimizi “Fill and Aspirate Foam Sclerotherapy” adıyla yayınladık. Dünyanın en prestijli degilerinden biri olan Clinical Radiology dergisinde “Fill and aspirate foam sclerotherapy (FAFS): a new approach for sclerotherapy of large superficial varicosities concomitant to endovenous laser ablation of truncal vein” başlıklı makalemizde büyük çaplı damarlardaköpük skleroterapi tedavisindeki bu riski çok ciddi oranda azaltan tekniğimizi yayınladık. İlgilenenler makalemizin detaylarına şu linke tıklayarak ulaşabilirler (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25446324).
Eğer verdiğimiz kimyasal istemediğimiz damarlara büyük miktaralarda geçerse bu damarlarda pıhtı oluşturabilir ve nadiren de olsa akciğere pıhtı atılmasına sebep olabilir. Dikkat edilmesi gereken ikinci bir nokta bu ilaçların belli bir miktardan sonra değişik yan etkileri olabileceğinden bir seansta kullanılacak miktarın aşılmamasıdır. Bu anlattıklarım kesinlikle gözünüzü korkutmasın tecrübeli ellerde ciddi bir yan etkisi olmayan bu yöntem kozmetik sonuçların istenilen düzeyde olmasına önemli katkı sağlar.
Köpük Skleroterapi Nasıl yapılır?
Büyük damarların lazer ablasyon ya da RF ablasyon yöntemi ile asıl hasarlı damarının tedavisi bitmiş olan hastanın kalan varis pakelerinin içine ultrasonla görerek çok ince bir iğne ile girilir. Sonra, damar içine köpük şeklinde damarları büzen (sklerozan) kimyasal madde bir ilaç verilir ve köpüğün tüm varisleri doldurması sağlanır
Tedaviden sonra varisler vücut tarafından gittikçe küçültülerek yok edilir, varisler hızla haybolurken özellikle esmer tenli hastalarımızda varislerin ciltteki izlerinin geçmesi birkaç ay sürebilir.
SIVI SKLEROTERAPİ NEDİR?
Kılcal varisleri olan kişilerin bir kısmında cilt altı damarları dışında hiç bir problem yoktur. Bir kısmında da Renkli Doppler Ultrasonografi ile kılcal varise neden olan daha derindeki damar kaçakları görülebilir. Kılcal varisleri bir ağacın dalları olarak düşünürsek bu ağacın kökü ve asıl kaçağın kaynağı olan damar tedavi edilirse başarı çok daha yüksek olur ve kozmetik sonuçda tatmin edicidir.
Sorun sadece cilt altı darlarında ise kozmetik seviyede kolay bir tedavi ile tatmin edici bir sonuç elde edilebilir. Ancak daha derinde bir damarda kaçak varsa ve kılcal varisler bu damar ile ilişkili ise varislerin tedavisinden önce Doppler ultrasonda bu besleyici dalların tesbit edilebilmesi önemlidir. Çünkü böyle bir hastada ultrason rehberliği ile skleroterapi uygulanırsa hem besleyici damar kapatılır hem de tek bir enjeksiyonla geniş bir sahadaki tüm kılcal varisler tedavi edilebilir.
Sıvı Skleroterapi nasıl yapılır? Köpük Skleroterapiden farkı nedir?
Aslında köpük sekleroterapiden farklı bir yöntem değildir. Kullanılan kimyasalda aynıdır. Ancak bu kimyasal madde hava ile karıştırılıp köpük yapılmaz direk sıvı olarak damar içine verilir. Lazer ablasyon ve köpük skleroterapi tedavilerinden sonra geriye kalan kılcal varisler için, ya da skleroterapi ile kapatılacak bir besleyici dalı olmayan yüzeysel kılcal varisler için “sıvı skleroterapi=iğne ile varis tedavisi=yüzeysel kılcal varis tedavileri” uygulanmalıdır.
Günümüzde en yaygın kullanılan yüzeysel kılcal varis tedavisi bu yöntemdir. Ancak bazı durumlarda tercih ettiğimiz kimyasal madde kullanmadan yapılan iki tedavi yöntemi daha mevcuttur.
- Yüzeyel Transdermal Lazer
- Radyofrekans ile termokoagulasyon
Bu tedavilerinde bazı dezavantajları vardır. Örneğin, yüzeyel transdermal lazer yönteminde lazerin ciltten geçmesi gerektiğinden renk değişiklikleri olabilir. Güneşe çıkmamak gerekir. Bu yan etkileri nedeni ile özellikle yaz aylarında tercih edilmemelidir.
Radyofrekans ile termokoagulasyon yönteminde ise ince bir iğneyle ciltten geçilip kılcal varislere ulaşılır ve RF enerjisi verilir. Kullanımı son yıllarda yaygınlaşan yeni ve etkili bir yöntemdir. Lazerdeki yan etkiler bu yöntemde genelikle görülmez. Ayrıca tedaviden sonra güneşten sakınmak gerekmediğinden yaz mevsiminde en sıcak günlerde bile uygulanabilir, hasta ertesi gün denize girebilir.